Depresyondan korunmak elinizde

HATİCE YAŞAR/ RadikalDepresyon önümüzdeki 10 yılda dünya çapında en fazla görülen iki hastalıktan biri olacak, 2020'de ise ilk sırayı alacak. Depresyon artışında bireyselleşme ve beraberinde gelen yalnızlığın yanı sıra azla yetinmemek, hırslı olmak, fazla beklentiye girmek de etkili oluyor. Ancak bu kötü tabloya karşın yeni depresyon ilaçları ve 'beş eksenli sistem' umut veriyor. Avrupa Nöropsikofarmakoloji Kongresi Eğitim Komitesi Başkanı Prof. Dr. Joseph Zohar, depresyonun arış nedeni olarak günümüz dünyasında insanların fazla beklentiye girmesi, hırsı ve bireyselleşmesini gösterdi. "Artık bu bana yeter, bununla yaşamalıyım" diyen insanların giderek azaldığını da vurgulayan Zohar, "Aile ortamından uzaklaşma, yalnızlaşma ve desteklerden kopma söz konusu. Artık her altı kişiden biri, yaşamının bir döneminde depresyonla karşılaşıyor. Kadınlarda erkeklere göre iki kat daha fazla görülüyor. Görülme sıklığı, gelişmemiş ve gelişmiş ülkelerde de aynı" dedi. Depresyonda tedavinin kaçınılmaz olduğunun altını çizen Zohar, hastalara 'Çık dışarı, yürü dolaş' demenin akılcı olmadığını söyledi. Boşanma, hamilelik, hamilelik sonrası ve yaşanan travmaların ardından görülen depresyondan korunmak zor. Zohar'a göre en azından atılabilecek adım, görüldüğü an hemen tedaviye başlamak. 'Peki depresyona karşı ne yapmak lazım?' sorusuna ise Zohar, şu yanıtı veriyor: "Kaçınabiliyorsanız, kötü olaylardan kaçınmak depresyondan koruyabilir. Rahatlamak için kendinize zaman ayırmak, uykuya dikkat etmek, rahatlatıcı aktivitelerde bulunmak da yararlı. Ayrıca aşırı beklentilere girmemek de önemli. Tabii annenizi seçmek mümkünse, o da yararlı olabilir. Endişeli bir anneniz varsa, siz de öyle olabilirsiniz. Bir de, stresleri biriktirmemek önemli. Mesela bir hafta içinde şehir değiştirip, evlenip, kaza geçirmeyin!"Tedavide 'beşe beş' Depresyonda uygulanmaya başlayan 'beşte beş' ya da diğer adıyla 'beş eksenli yaklaşım', hastayı bir bütün olarak değerlendiriyor:Eksen 1: Hekim psikiyatrik tanıyı koyar ve klinik bozuklukları belirtir.Eksen 2: Kişilik bozuklukları (endişe, takıntı vs.) tespit edilir. Bunlar, kişinin uyumunun bozulmasını kolaylaştıran veya uyum kapasitesini kısıtlayan durumlardır.Eksen 3: Hastanın genel tıbbi durumunu değerlendirme. Örneğin kalp, migren, hipertansiyon gibi hastalıkların tespiti.Eksen 4: Psikososyal ve çevresel sorunları içerir (Hastanın işi var mı, boşanmış mı, yalnız mı, taşınmış mı? Bu durumların tespiti).Eksen 5: İşlevsellik. Belli bir sürede kişinin işlerini yapabilme (ev kadınıysa çocuk bakımını, öğrenciyse derslerini, işadamıysa işteki verimliliğini) derecesini sayısal olarak ölçmeyi amaçlar. Aynı zamanda tedavinin süreceğini mi yoksa bitirileceğini mi belirleyen aşamadır.