Jinekolojik ameliyatlara dikkat!

Prof. Dr. Tugan MEŞEAncak bu işlem için uygun hastaların iyi seçilmemesi nedeniyle, laparoskopik cerrahi yapılan ve yumurtalık kanseri tanısı alan olguların sayısında da artış gözleniyor. Laparoskopik cerrahi, yumurtalık kanserinin tedavisi için doğru bir yöntem değil. Hatta hastalığın gidişatını olumsuz yönde etkiliyor. Laparoskopik cerrahi iyi huylu jinekolojik patolojilerin cerrahi tedavisinde uygun bir yöntem. Dolayısıyla laparoskopik cerrahiye alınacak hastaların çok iyi seçilmesi gerekir. Hastalar bilinçlendikçe hekimlerin otokontrolleri de artacaktır.Laparoskopik ameliyat nedir?Göbek deliğinin hemen altına 10 milimetrelik bir delik açılır ve karın boşluğu karbondiyoksit gazıyla şişirilir. Bu delikten karın boşluğunun içini görüntülemek için optik bir alet yerleştirilir. Elde edilen görüntü monitöre aktarılır ve hekim karın içindeki organ ve patolojileri ekranda izler. Daha sonra karın duvarına 5 ila 10 milimetre genişliğinde 3 veya 4 delik daha açılır. Bu deliklerden ameliyatın yapılabilmesi için gerekli olan tıbbi aletler karın boşluğuna yerleştirilir. Hekim monitörden izleyerek bu aletler yardımı ile operasyonu gerçekleştirir.Laparoskopik ameliyatların eksi ve artıları nelerdir?Bu operasyon için ilk şart hekimin bu konuda eğitimli ve deneyimli olması. Açık cerrahide hekim parmakları ile dokuyu hisseder. Laparoskopik ameliyatta bu his yoktur. Hekimin karın boşluğuna sokulan aletlere yeterince hükmedebilmesi gerekir. Yeterince deneyimi ve ekipmanı olmayan bir hekim bu yöntemle, hastasına yarardan çok zarar verebilir. Laparoskopik cerrahide komplikasyon oranı açık cerrahiye göre biraz daha fazla. Hekim deneyimi arttıkça bu oran eşitlenir ve ameliyat süresi kısalır. Tek kullanımlık aletlerden dolayı açık ameliyata göre nisbeten pahalı bir ameliyat şekli. Bazen laparoskopik yöntem ile başlanan bir ameliyatın, kanama veya teknik nedenler ile açık ameliyat şekline dönebileceğinin de bilinmesi gerekir. Ayrıca bu yöntem kronik kalp ve akciğer hastalığı olan kişilerde uygulanmamalı. Bu yöntemin yegane artısı, karın duvarı kesilerek açılmadığı için hastanın ameliyat sonrası iyileşme ve hastanede kalış süresinin daha kısa olması.Jinekolojik ameliyatların hangileri laparoskopik yöntem ile yapılabilir?En çok yumurtalık ile ilgili işlemlerde laparoskopik cerrahi kullanılıyor. İyi huylu olması kuvvetle muhtemel yumurtalık kistleri(basit veya küçük çaplı çikolata kistleri) laparoskopik ameliyata uygun. Kist duvarı açılarak içeriği boşaltılır ve kist cidarı 10 santimetrelik delikten karın dışına çıkartılır. Çıkartılan parça mutlaka ameliyat sırasında patolojik olarak incelenmeli ve kanser tanısı elenmeli. Kanser hücreleri ihtiva eden kist veya kitle açıldığı zaman, bu hücreler karı içi boşluğuna yayılırlar ve bu durum hastalığın gidişatını olumsuz etkileyebilir.Ayrıca kanserli dokunun çıkartıldığı delik civarında hastalığın tekrarlama şansı daha fazla. Dolayısıyla kanser şüphesiyle ameliyat edilecek yumurtalık kisti veya kitlesi olan olgulara laparoskopik cerrahi yapılmamalıdır. Eğer laparoskopik olarak çıkartılan bir yumurtalık kitlesinin patolojik tanısı kanser olarak gelecek olursa, ameliyata derhal bir jinekolog onkolog dahil olmalı ve cerrahi tedavisi tam olarak yapılmalıdır. Eğer bu mümkün olamıyorsa eksik cerrahi yapmamak için laparoskopik ameliyat sonlandırılmalı. En kısa zamanda hasta uygun bir ekip tarafından açık cerrahiyle ameliyat edilmeli. Hazırlayan: Mesude Erşan/ Kelebek