Grip bu yıl erken geldi

Osman MüftüoğluBugünlerde grip yine olanca ağırlığıyla gündemde ve çoğumuz için başlıca sağlık sorunu. grip deyip geçmeyin. Grip, kısa sürede yaşamı tehdit eder hale gelebilir.Normal olarak grip mevsimi ekim ayında başlayıp mart veya nisan ayında bitmektedir. Özellikle aralık ayı ortalarından ocak başına kadar olan dönem ile mart başlarında yoğunlaşmalar ve küçük salgınların görülmesi olağandır. Bu genel profil izlendiğinde son günlerde grip olgularında görülen artışın pek de sürpriz olmadığı düşünülebilir.Grip sanıldığından daha önemli bir sağlık sorunudur. Özellikle süreğen bir rahatsızlığı olanlarda, organ yetmezliği içinde bulunanlarda grip yaşamı tehdit edici bir sorun haline bile gelebilmektedir. Gribe bağlı komplikasyonların ağırlığı dikkate alınıp grip aşısının yüksek orandaki önleyici etkisi yeterince bilinirse, gribe karşı aşılanmanın doğru bir koruyucu yaklaşım olduğu anlaşılacaktır. Grip aşısının yapılması için ekim ve kasım ayları en uygun zamanlardır. Bununla birlikte ekim-mart arasındaki dönemde herhangi bir zamanda aşınızı yaptırabilirsiniz. Aşılamanın öncelikle yüksek risk taşıyanlara uygulanması düşünülmelidir.Aşı ne kadar etkiliGrip aşısını takiben bağışıklığın oluşması için iki haftalık bir süre yeterlidir. Dokuz yaşından küçük olan ve ilk kez aşı yapılan çocuklarda uygun seviyede bağışıklık sağlanabilmesi için birer ay arayla iki kez art arda aşı yapılması gerekebilir. Aşının koruyuculuk oranı yüksektir. Hangi sebeple ve hangi yaşta kullanılırsa kullanılsın, grip aşısını yaptırmayı düşündüğünüzde doktorunuzla görüşmenizde fayda var.İğne yaptırmaktan korkanlar için bir burun spreyi şeklinde geliştirilen alternatif grip aşısı büyük ilgi çekmiştir. Bu yeni alternatif ''FluMist'' adıyla pazarlanmaktadır. Sprey canlı virüs içerdiğinden özellikle kronik-süregen ağır tıbbi sorunları olanlara ve organ reddini önleyen bağışıklık baskılayıcı ilaç kullananlara önerilmemektedir. FluMist, 5-55 yaşları arasındaki tüm sağlıklı bireyler için kolay, etkin ve cazip bir çözüm olabilir. Aşıya oranla daha pahalı olması başlıca dezavantajıdır.Belirtilere dikkatEğer 38 derecenin üzerindeki bir ateşi iki üç günden fazla sürer, ya da ateşiniz 39 derece üzerine çıkarsa, kuru öksürük yerini sarı-yeşil balgamlı bir öksürüğe bırakırsa, göğsünüzde ağrı ve sık sık nefes alma, nefes almada zorlanma, ağır halsizlik gibi belirtiler ortaya çıkarsa doktorunuzla hemen görüşmelisiniz.Grip çok sık görülen, genellikle önemsenmeyip hafife alınan ve bu nedenle sağlığınız üzerinde sandığınızdan daha fazla olumsuz etkiler oluşturabilen viral, bulaşıcı bir enfeksiyondur. Burunda, göğüste dolgunluk, öksürük, boğazda yanma ve yutmada güçlük, kas ve eklemlerde ağrı, baş ağrısı, bitkinlik gibi belirtilerle her kış sizi birkaç kez yatağa mahkum edebilir, uzunca bir süre işinize gitmenize engel bile olabilir. Ayrıca belirtilen sağlık sorunlarınız varsa yaşamınızı tehdit edici komplikasyonlara da yer açması muhtemeldir. Bu nedenle grip aşısı yaptırmanızın gerekliliği konusunda doktorunuzla bugünlerde bile tartışmanızda, koruyucu ve tedavi edici önlemleri ciddiye almanızda yarar var.Bir öneriGrip desteklerini nasıl kullanacaksınızC vitamini: Günde iki kez 500-1000 mg.Echinacea: Günde üç-dört kez 200 mg.Çinko tableti: Günde bir kez 5-15 mg.Kimler daha çok risk altındaDoktor, hemşire, hastabakıcı gibi sağlık sektöründe görev yapanlar,Çocuk bakıcıları,İleri yaştakiler ve genel durumu bozuk olan yaşlılarGribin yaygın olduğu aylarda hamileliğinin ikinci veya üçüncü döneminde bulunanlarBağışıklık sistemi, herhangi bir hastalık (AIDS, lösemi) veya organ nakli (böbrek, karaciğer nakli) ya da kemoterapi uygulamaları nedeniyle ileri derecede zayıflamış halde bulunanlar,Şeker hastaları, kalp, karaciğer ve akciğer yetmezliği sorunu bulunanlar.Gribe karşı vücut nasıl güçlendirilirMümkün olduğunca yeterli ve dengeli beslenmelisiniz. Özellikle C vitamininden zengin ve diğer vitaminleri, mineralleri, karotenoidleri bol miktarda ihtiva eden sebze ve meyvelere kış süresince daha fazla yoğunluk vermelisiniz. Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için yeteri kadar uyumayı ve egzersiz alışkanlığınızı kış aylarında da aksatmadan sürdürmeyi unutmayın. Göz ve ağzınıza dokunmadan önce mutlaka ellerinizi yıkamalı, gripli olduğu düşünülen kişilerle temasınızı sınırlamalısınız. Gripten korunmada ve gribi daha kısa sürede geçirmede C vitamini, Echinacea ve çinko tabletlerinin etkisi de önemlidir.Grip riski sadece yetişkinler için sözkonusu değildir. Çocukları da risk altına alan özel bazı sorunlar bulunabilir. Bu sorunlar mevcutsa çocuklara da grip aşısı yapılması gerekir.Osman Müftüoğlu/ Hürriyet