GeriKadın Sağlığı Vücudunuza Olan Uyku Borcunuzu Mutlaka Ödeyin
MENÜ
  • Yazdır
  • A
    Yazı Tipi
  • Hürriyet Twitter
    • Yazdır
    • A
      Yazı Tipi

Vücudunuza Olan Uyku Borcunuzu Mutlaka Ödeyin

"Hala sormadıysanız bence kendinize uyku borcunuzun sizi nasıl etkilediğini sormaya değer. Ufak bir şekerleme yapmayı ne sıklıkla aklınızdan geçiriyorsunuz? Gün içinde ne sıklıkla gözlerinizi ovuşturup esniyorsunuz? Kahve ihtiyacınız ne sıklıkla depreşiyor? Bütün bunlar göz yumduğunuz, pusuda bekleyen uyku borcunun uyarıları. İstemsiz uykunun ya da insanın üzerine çöreklenen rehavetin tehlikelerini daha fazla abartmanın imkanı yok. Umarız bu bilgi hayatınızı kurtarabilir."

'Uyku borcu' terimini kullanıyoruz çünkü biriken eksik uyku para borcu gibidir. Ödenmesi gerekir. Ne kadar kısa süre içinde ödendiğine bakmaksızın, önemli olan uyku borcu miktarının ve tehlikeli etkilerinin kaybedilen uykunun miktarıyla kesinlikle doğrudan ilintili olduğudur.

Benim tahminime göre önemli miktarda uyku kaybının olduğu bir dönemin ardından bir miktar geri ödeme yaparak kendimizi çok daha iyi hissedebiliriz, ancak geride kalan uyku miktarı hala yüksektir. Günün bir bölümünün istemsiz uykuyla geçme tehlikesi hala mevcuttur.Aksi kanıtlanana dek, biriken kayıp uykunun saat saat geri ödenmesi makul ve kesinlikle daha güvenlidir. Dolayısıyla bir gece üç saat eksik uyursanız, kendinizi gün boyu zinde hissetmeniz için ertesi gece on bir saat (sekiz saate tamamlamak için) uyumanız gerekir.

Uyku uzun günler boyunca yavaş yavaş artarak birikmiş olabilir. Örneğin, her gece altı yerine sekiz saat uykuya ihtiyacınızın olduğu, beş gün çalıştığınız bir hafta boyunca on saatlik (beş kere iki) uyku borcunuz birikir. Bu bakımdan, Cumartesi günü öğleden sonraya dek uyumak, kaybedilen on saatle birlikte gecelik sekiz saat olan uyku borcunuzun ödenmesi için yeterli değildir.

Uyku merdivenini dengelemek için saat beşe dek uyumanız gerekir. Tabii ki çoğu insan o kadar uyuyamayacaktır, biyolojik saatin harekete geçiren işleyişinden ötürü bu zordur. Büyük ihtimalle bir iki saat fazladan uyuduktan sonra kalktığınızda kendinizi daha iyi hissedersiniz ama uyku borcunuz hala silinmemiştir, ödenmeyi beklemektedir.Günün ilerleyen saatlerinde uyku borcunun etkilerini yeniden hissetmeye başlarsınız.

Gecelerce ardarda uyku zamanı borcuna girerseniz, uykulu olmakla kalmaz, daha da uykulu hale gelirsiniz. Borcunuz kabardıkça, enerjiniz, ruh haliniz ve algı düzeyiniz zayıflayacaktır.
Uyku mahrumiyetinin oluşabileceği ve uyku borcunun birikebileceği önemli bir yol vardır. Sayısız uyku bozukluğunun göstergesi gün içindeki vahim ve yıkıcı uykululuk halidir. Genellikle tek gecede bu gibi hastaların yüzlerce defa uykusunun kaçtığını görürüz. Buna karşın aradaki uykuda geçen kısa aralıklar dikkatlice sıralandığında tatmin edici denebilecek miktarda uyku oluşturabilir.

İnsanlar zaman zaman bana doğru hesaplamadan, üniversitede sabahladıkları yıllardan kalma uyku borçlarının hala silinmediği sonucunun çıkıp çıkmayacağını sorarlar. Uyku borcuna uzun vadede ne olduğunu bilmiyoruz. Uykudan mahrum kaldığınız bu dönemlerin borcunu, hemen ardından hastalanarak 18 saat aralıksız uyuduğunuzda ödemiş olabilirsiniz. Ya da beyin biriken uyku borcunun ipini aylardan ya da yıllardan sonra kaçırmış olabilir.

Bazı işlerin çok uzun zaman dilimlerine yayılan günlük uyku kaybıyla ilintili olduğu açık olsa da, fazladan uyku uyunan ya da istemsizce kestirilen tek tük birkaç gecenin olmadığından hiçbir zaman emin olamayız. Uzun süreli kısmi uyku kaybı, işin haftanın yeni günü gün boyunca devam ettiği örneğin hasat gibi mevsimlik işlerde görülme olasılığı en yüksektir. Ancak ne olup bittiğini de kesin olarak bilmiyoruz.

Çoğu insanın ellerindeki borca 24 ila 32 saat daha ekleyen toplam üç ya da dört günlük uyku kaybının ardından tamamen çöktüğünü biliyoruz. Bazı insanlar asla yeterince uyuyamadıkları işler ve durumlarda bulunduklarını, uyku borçlarının kesinlikle yüzlerce saat olması gerektiğini söylüyorlar. Onlar neden göçmediler?

False