Şişmanlığın ölçüsü kilo değil

Genel veya belirli bölgelerde yağ miktarının olması gerekenden fazla toplanması 'şişmanlık' olarak tanımlanabilir. Başka bir deyişle şişmanlık, yağ hücrelerinde aşırı yağ birikimidir ki, bu daha çok erişkinlerde gözlemlenir. Yağ hücrelerinin artmasıyla ortaya çıkan şişmanlık ise çocuklarda görülür. Şişmanlık, besinlerle alınan enerji miktarının, metabolizma ve fizik aktiviteyle tüketilen enerji miktarını aştığı durumda ortaya çıkar.

İşte kriterler

Şişmanlık tanısı için ölçüm yapılırken, vücut ağırlığının ideal ağırlığa oranına bakılır. Bunun için kullandığımız kriterler, Beden Kitle İndeksi (BKİ), vücut yağ yüzdesi, bel çevresi ölçümü, diğer antropometrik ölçümlerdir. Şişmanlık için en yaygın kullanılan ölçüm, beden kitle indeksidir ve bel çevresi ölçümüyle yapılır.

Nasıl hesaplanır?

BKİ, vücut ağırlığının, boyun karesine bölünmesiyle hesaplanır. Bu değer, yaş ve cinsiyetten bağımsızdır. Bununla beraber, BKİ kullanımı, çocuklarda, hamile kadınlarda ve çok adaleli sporcu kişilerde doğru sonuç vermez; ayrıca bize genel bir değerlendirme şansı verip, kişiye özel bulgu vermediğinden fazla tercih edilmez. Bu noktada bireylerin kas, kemik, su, yağ değerlerinin de değerlendirilebildiği bir ölçüm yapılması daha yerinde olacaktır.
Örneğin bir kişinin ağırlığı 78 kilogram, boyu 1.67 santimetredir. Buna göre bu kişinin BKİ değeri şöyle hesaplanır:
78 / (1.67 x 1.67)= 27.968'dir.

Yağın yeri de önemli!

Vücuttaki toplam yağ miktarı önemli olmakla beraber, yağın nerede biriktiğini bilmek daha önemlidir. Karın çevresinde yağ birikimi, kalça ve vücudun diğer bölgelerinde yağ birikiminden daha fazla sağlık riski taşır. Bu risk için basit fakat doğru bir yöntem bel çevresi ölçümüdür.

Risk grubunda mısınız?

Bel çevresiyle ilişkili hastalık riski, farklı toplumlarda değişkenlik gösterir. Bel çevresiyle ilişkili metabolik hastalıklar için sağlık riski aşağıdaki tablodaki gibidir.