Aft, Uçuk Ağız Sağlını Bozuyor

Ağız sağlığımızı etkileyen konulardan bazıları aft, uçuk ve hatta dile taktığımız piercingler oluyor. Aft genellikle ağız içinde dil, yanak içleri, zaman zaman dudaklarda görülebiliyor. Nadiren de olsa diş etlerinde ve damaklarda beliren afların da olduğunu söyleyebilirim. Dudaklarımızın dış kısmında da aftların oluştuğu yönünde hepimizin yanıldığı bir durum söz konusu. Çünkü dudakların dış kısmında oluşan sorunlar aft değil uçuk ya da farklı cilt hastalığıdır. Aftlar ağız içerisinde sıklıkla yanak ve dudak mukozasında, dil üzerinde, yumuşak damakta, diş eti üzerinde görülen solgun sarı-kırmızı hale ile çevrili lezyonlardır ve şiddetli ağrıya neden olurlar. Bir çoğumuzun doğru kabul ettiği yanlış bir bilgiyi de düzeltmek isterim. Bilindiğinin aksine aftlar bulaşıcı değildir.

Gelelim nedenlerine. Aft oluşumunu tetikleyen neredeyse onlarca neden var ama en önemli ve dikkat edilmesi gerekenler arasında vücut direncinin düşmesini gösterebiliriz.Direncimiz düştüğü vakit vücudumuz kendini aftlarla dışarı vuruyor. Ağız içi travmalar, dişe alınan darbeler, stres, yanak, dil ve dudak ısırmak, sert yiyeceklerin tahrişi ve yumuşak olmayan diş fırçası kullanmak afta neden olan bazı hususlardır. Turunçgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı çerezler gibi ağız mukozasını tahriş edebilen yiyecekler, bazı bünyeler için alerjik olabilen kara buğday, çavdar, arpa, çikolata, fındık, kabuklu deniz hayvanları, soya, domates, bazı patlıcan, elma, incir, peynir gibi yiyecekler de aft oluşumunu hızlandırabilir.
Ne yazık ki aftların genel geçer bir tedavisi yok. Ancak aftın oluşumunu tetikleyen ve yukarıda saydığım nedenlere dikkat etmeniz bu sorunla karşılaşmanızı en aza indirebilirsiniz. Genellikle herhangi bir müdahale yapılmadan, kendi kendine 7-15 günde iyileşir.

Ağız sağlığımızı etkileyen diğer bir konu da uçuklardır. Uçuklar aftların aksine genellikle ağız dışında, dudak veya burun üzerinde ya da çevresinde görülen içi su toplamış kabarcıklardır. Uçuklar genellikle bulaşıcıdır ve oluşumda var olan virüsler vücuda girdikten sonra sinir hücrelerine doğru gider ve sinir düğümüne kadar çıkıp oraya yerleşir. Bağışıklık sisteminin zayıf düştüğü durumlarda çoğalarak sinir hücrelerinden deri yüzeyine doğru hareket çıkar ve bizim uçuk adını verdiğimiz hale dönüşür.

Uçuklar önceden kendini hissettirir yani uçuğun çıkacağı bölgeler önceden kaşınmaya ve sızlamaya başlar. İçi sıvı dolu olan kabarcıklar zamanla kuruyup çatlar, sızıntı yapar ve açılarak yara haline dönüşür. Uçuğun oluşma nedenlerinin başında ise stres geliyor. Stresten uzak durmak, sağlıklı beslenmek uçuk oluşumunu en aza indirir. Stresimizi azaltacak gevşeme tekniklerini öğrenmek, dinlenmek ve iyi uyumak, dudaklar için koruyucu krem ya da yüksek koruma faktörlü güneş yağı kullanmak ve şapka ile yüzü güneşten korumak gerekir. Tüm alınan önlemlere rağmen uçuk yine de nüksedebilir.
Uçuğun etkili bir tedavisi yoktur, ancak antiviral kremler kullanılabilir. Alkol ve antiseptik ilaçlar, uçuğun üzerindeki bakteri enfeksiyonunun gelişmesini engeller. Ağrı kesici ilaçlar; uçuğun sebep olduğu ağrıyı azaltabilir ve buz uygulamak da ağrınızı azaltabilir. Uçuğa neden olan virüs bazı durumlarda uçuk yarasından vücudun başka bölümlerine yayılabilir yani parmaklarda ve gözlerde uçuk yaraları oluşabilir.Uçuklar bulaşıcı olduğu için, uçuklu insanların sık sık ellerini yıkamalarını tavsiye ediyorum.

Uçuğu olan bir kişinin kullandığı havlu, bardak, çatal, kaşık gibi eşyaları kullanmak ya da uçuğu bulunan kişilerle tokalaşmak, onları öpmek uçuğun sizde de çıkmasına neden olabilir. Bu tür sorunlar ağız ve diş sağlığımızı olumsuz yönde etkiliyor. Bu tür sorunların tedavisinin yapılmaması diş eti sorunlarına hatta zaman için diş kayıplarına varan sonuçlar verebilir.
Bu sebeplerle ağız ve diş sağlığı bakımının düzenli ve doğru yapılması diş hekimi kontrolüne gidilmesi, genel olarak daha sağlıklı bir yaşam şekli benimsenmesi, beslenme ihtiyacımızı karşılayan gıdaların tüketilmesinde seçici davranmak hem ağız ve diş sağlımızı hem e genel sağlığımızı koruyacaktır.

Gülüşünüz avantajınız olsun…