Menopoz tedavisinde hormon tartışmaları

ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü'nün (NHI) gerçekleştirdiği Womens Health Initiative - Kadın Sağlık İnisiyatifi (WHI) araştırması, hormon tedavisinin kadınlarda özellikle meme kanseri riskini artırdığı iddiasıyla bilim dünyasını karıştırmış ve binlerce kadına tedavisini bıraktırmıştı.Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği'nin Antalya'da düzenlediği 3. Uluslararası - 6. Ulusal Menopoz ve Osteoporoz Kongresi'nde masaya yatırılan hormon tedavisi ve kanser ilişkisine son nokta konuldu. Kongrede, 'Hormon tedavisine devam mı, tamam mı?' başlığı altında yapılan tartışmalar sonucu, bir konsensus kararı alındı.Dünya Menopoz Derneği Başkanı Prof. Dr. Herman P.G. Scheider, bilim dünyasında uzun süredir tartışılan WHI araştırmasıyla ilgili sorularımızı yanıtladı ve eksiklikleri olduğunu söylediği WHI çalışmasına karşı, Dünya Menopoz Derneği olarak yeni başlattıkları 'Keeps' adlı çalışma hakkında ilk bilgileri verdi.Hormon, kırığı azaltırHormon tedavisinin (HT), meme kanseri riski haricinde, menopozdaki diğer risk faktörlerine karşı koruyuculuğuyla ilgili sonuçları neydi?- WHI çalışması, HT'nin kardiyovasküler hastalıklar üzerinde etkisi olup olmadığını araştırma amacıyla yapıldı. Ancak seçilen grubun ortalama yaşı 63'tü. Ortalama menopoz yaşından 10 - 15 yıl daha yaşlı bir grup seçilmişti. Damar sertliği zaten yaşla beraber artar. WHI çalışmasına göre, kadınların 3'te 1'i 60 yaş üstünde kadınlar ve bunlara HT verdiğinizde mevcut bir damar sertliği varsa bu plak çatlayabilir ve damar tıkanıklığına yol açabilir. Ama ne zaman erken tedaviye başlarsınız (45 - 55 yaş arasında, menopoz şikâyetlerinin olduğu dönemde), HT yeni plak oluşumunu engeller ve damar sertliğine karşı koruyucu bir etki gösterir. Çalışmanın en önemli sonuçlarından biri de kemik kırıklarının HT kullanan kadınlarda azalmasıydı.Kanser riskini düşürürHT meme kanserine neden oluyor mu? İkisi arasında nasıl bir ilişki var?- Tedaviye erken başlarsanız meme kanserinin görülme riski de daha az. Hormonların meme kanserine yol açtığı konusunda hiçbir kanıtımız yok. Bildiğiniz gibi meme, hormona bağlı bir organ. Östrojen meme kanserini yoktan var etmiyor ama bir meme kanseri varsa bunun gelişimini hızlandırabiliyor. Ancak meme kanseri gelişirse de daha iyi prognoza (seyri) sahip oluyor. Ayrıca HT, daha küçük ve iyi huylu tümörlerin gelişimini sağlıyor. Yaşam beklentisi fazla oluyor.ABD'de yapılan bu çalışmanın, menopozun daha erken yaşta görüldüğü ülkeler (Türkiye'de 48) için bağlayıcı olmadığını söyleyebilir miyiz?- Tüm dünyada ortalama menopoz yaşı 45 - 55'tir. Bu çalışmaya menopozal şikâyetleri olan kadınları almak istemediler. WHI'nın zayıf tarafı buydu. Ancak yine de WHI çalışmasında hormon tedavisinin menopoz semptomları için çok iyi olduğu kabul edildi. Dünya Menopoz Derneği olarak yeni başlattığımız 'Keeps' çalışmasını 45 - 55 yaş arasındaki kadınlarda yapacağız. Gerçek menopozal dönemdeki kadınları seçerek kardiyovasküler hastalıklar, alzheimer gibi hastalıklara karşı HT'nin koruyucu etkisini göstermeyi amaçlıyoruz.Erken menopozda şartAilesinde meme kanseri olup da HT kullanmak istemeyen kadına yaklaşımda meslektaşlarınıza ve hormon ilaçlarını bırakan kadınlara neler önerirsiniz?- Öncelikle menopoza erken giren kadınların (40 yaş öncesi) mutlaka hormon tedavisi alması şart. HT kullanmayan bu kadınlarda osteoporoz, hipertansiyon ve kalp krizi riskini artırıyor. Normalde 65 yaş sonrasında ortaya çıkacak bu gibi problemler 50 - 55 yaşında ortaya çıkıyor. Dünya Menopoz Derneği olarak erken hormon tedavisine başlayan kadınların ilaçlarını kesmemeleri gerektiğini düşünüyoruz. Hormonlar en etkili, en iyi ve ucuz tedavi. Hormon tedavisinden korkmayın. Eğer hasta kesinlikle reddediyorsa doktorun yapacağı en iyi şey, hastanın tedaviyi 3 - 4 ay denemesini söylemek. Çünkü östrojenin hem beyin - hafıza fonksiyonları, hem damar açıcı olarak, hem de ciltte kollajen yapımında çok olumlu etkileri var. Hastaya bu deneyimi yaşatmak lazım.Hormon tedavisini kimler kullanmamalı?- Karaciğer hastalığı olanlar, akut damar tıkanıklığı bulunanlar ve kanser hastalarına HT verilmiyor. Bunların dışında her kadın HT kullanabilir.