Meme kanserine karşı önlem alma zamanı

Dr. Can GÜRBÜZMemede fark edilen sertliklerin, kitlelerin ve değişikliklerin büyük bir çoğunluğu kanser değil elbette ama tedbirli davranmakta yarar var.Meme, süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur. Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin kontrol dışı çoğalmaları ve vücudun çeşitli yerlerine giderek çoğalmaya devam etmelerine meme kanseri deniyor.Meme kanseri riskini artıran faktörler nedir? İleri yaş önemli bir risk faktörü. Yeni meme kanseri tanısı konan kadınların yüzde 70'i 50 yaş üzerinde. Bu nedenle 50 yaş üzerindeki her kadın, mutlaka yılda bir defa hekime başvurarak muayene olmalı ve mamografi dediğimiz meme filmini çektirmeli. Daha önce meme kanseri geçirmiş ve tedavi olmuş kadınlarda, diğer memede kanser gelişme olasılığı normal kadınlara göre 3-4 kat daha fazla. Yine aile yakınları arasında meme kanserine yakalanmış kadınların, meme kanserine yakalanma olasılığı, diğer kadınlara göre daha yüksek. Memede bir kitle nedeniyle biopsi yapılmış ve iyi huylu bir tümör saptanmış olabilir. Bazı kanser olmayan iyi huylu tümörlerin bulunması, kanser gelişme riskini değişik oranlarda artırabilir. Bu, tümörün hücresel yapısına göre değişir. Adet görmeye erken başlanması, menopoza geç girilmesi de etken. Daha uzun süre östrojen hormonu etkisi altında kalan kadınlarda meme kanseri gelişme riski artar.İlk doğum yaşı, sosyoekonomik faktörlerin etkisi var mı?İlk çocuğunu 30 yaşından sonra doğuran kadınlarda meme kanseri görülme oranı, 20 yaşından önce doğuranlara göre 2 kat fazla. Hiç çocuk doğurmayan kadınlarda risk hafif yükseliyor. Sosyoekonomik seviyenin yüksekliği de riski artırıyor. Varlıklı, sosyoekonomik düzeyi yüksek olan kadınlarda, meme kanseri görülme oranı daha fazladır. Bu ailelerin kızları daha iyi beslendikleri için daha erken gelişiyor ve erken yaşta adet görmeye başlıyorlar. Ayrıca bu çocuklar büyüdükleri zaman eğitim ve iş nedeni ile daha geç evleniyor ve çocuk sahibi oluyorlar. Alkol riski nispeten artırıyor.Risk azaltılabilir mi?Azaltılabilir. Yoğun egzersiz ve jimnastik yapan kadınlarda meme kanseri riskinin azaldığı gözlendi. Meme kanseriyle beslenmenin de ilişkisi önemli. Sebze ve meyveden zengin beslenme, ağır yağlı yiyeceklerden uzak durulması önerilmektedir. Günlük gıda alımına C vitamini, betakaroten gibi antioksidanların eklenmesinin koruyucu etkisi olduğu ileri sürülüyor. Kısaca, azaltılması, alkol alınıyorsa bırakılması. Hafif egzersiz yapılması (haftada 4 saat tempolu yürüyüş), sebze ve meyvenin bol tüketilmesi, gibi basit önlemler ile meme kanseri riski yüzde 30-40 oranında azaltılabilmektedir.Erkekler meme kanseri olur mu?Kadınlara kıyasla daha az görülmekle birlikte, erkeklerde de meme kanseri olabilir. Her 100 meme kanserinden biri erkeklerde görülür. 1993-1997 yılları arasında, erkeklerde görülen meme kanseri oranı yüzde 50 artış gösterdi. Bu nedenle erkeklerin de bu konuda duyarlı olmaları gerekir. Hazırlayan: Mesude ERŞAN/ Kelebek