Kalp ve damar hastaları için beslenme notları

Kalp ve damar hastası iseniz tam-yağlı ürünleri, az-yağlı olanlar ile değiştirmelisiniz. Diyetinizdeki doymuş yağ miktarını (tereyağı, içyağı, margarinler) azaltmalısınız. Yağ seçerken öncelikle zeytinyağı gibi tekli doymamış yağları kulanmamalısınız.Zeytinyağı mükemmel bir tekli doymamış yağdır, faydalı HDL kolesterolünüzdeki yükseltir, zararlı LDL kolesterolünüzde artmaya neden olmaz. Omega-3 yağ asidi alımınızı arttırmanız yararlı olabilir. Bunun için haftada 3 kez balık tüketmeli, ceviz ve keten tohumundan daha çok istifade etmelisiniz. Toplam yağ tüketiminizi azaltıp çok az yağ kullanmalısınız. Sebze ve meyve tüketiminizi ise arttırmalısınız. Kalp damar hastalıklarını önlemek veya tedavi etmek için beslenme planınızda yapabileceğiniz değişiklikler sadece bunlarla sınırlı değildir. Yapabileceğiniz pek çok şey var.Soya ürünleri seçinÇalışmalar günde 25 gr kadar soya proteini tüketmenin LDL kolesterol seviyesinde bir miktar düşme sağladığını gösteriyor.Amerikan Ulusal İlaç ve Besin Dairesi (FDA) doymuş yağdan düşük bir diyetin parçası olarak soya proteini tüketmenin (yağsız doğal soya kıyması) kardiyovasküler hastalık riskini azaltacağını belirtilmektedir. Soya proteininin kolesterol azaltıcı etkisi çok sınırlıdır.Homosistein seviyesi Kardiyovasküler hastalık gelişimi için risk oluşturan bir faktör de kanda homosistein denilen bir amino asidin seviyesinin yükselmesidir. Bu sorun bedeninizde homosisteini yıkan enzimin genetik olarak yetersiz olması sonucu oluşabileceği gibi, diyetinizdeki 'folat'ın düşük olmasından da kaynaklanabilir. Ayrıca B6 ve B12 vitaminleri de vücutta homosistein yıkımı için gereklidir. Özellikle B12 vitaminini yeteri kadar almazsanız homosisteinde artma olabilir. Vejeteryan besleneneler için böyle bir risk var. Bunun nedeni B12 vitaminin en önemli kaynaklarının hayvansal besinler olmasıdır.Yüksek homosisteininiz varsa, doktorunuz size bu üç vitamini içeren besin desteklerini önererecektir. Eğer koroner kalp hastalığı ve inme yönünden risk altındaysanız, doktorunuzdan homosistein tetkiki yaptırmasını isteyin.Bitkisel yağlar alınDoğal bitki yağlarından elde edilen 'fitosterol' yapısındaki maddelerin (sterol ve stanol'lerin) kanda LDL-kolesterol seviyesini düşürdüğü görülmüştür. Bunun sonucunda sterol ve stanoller bazı margarinlere eklenmiştir. Margarinler dışında meyve sularına (portakal gibi), çorbalara ve diğer bazı içeceklere de bu doğal kolesterol düşürücüler eklenerek 'tedavi edici' veya risk azaltıcı besinler üretilmiştir. Yüksek LDL seviyeleri olanlar için 'American National Cholesterol Education Program' kolesterol ve doymuş yağdan düşük bir diyete günde 2 gr kadar bitki stanol ve sterollerinin eklenmesini önermektedir. Bitki sterol ve stanoller, bağırsaklardan emilim için kolesterol ile yarışırlar dolayısıyla diyetteki ve safradaki kolesterol vücuda daha az emilir.Bitkisel yağlar kalbiniz için hayvansal yağlara oranla daha iyidir. Bir bitkisel yağ olan zeytinyağı ise en iyi seçimdir. Yağ tüketirken zeytinyağı bile kulsanız ölçülü tüketmeyi unutmayın.Trans yağ asitleri Trans yağ asitleri damarlarınız için çok tehlikelidir. Özellikle margarinlerle hazırlanan işlenmiş yağlı-unlu ürünlerin (patates, kurabiyeler, bisküvi, gofret ve cipsler) birer trans yağ asidi deposu olabileceklerini unutmayın. Tükettiğiniz hazır işlenmiş unlu-yağlı-paketlenmiş tüm atıştırmaları trans yağ asitleri yönünden sorgulayın. Çocuklarınızı bu konuda uyarın.Kalp dostu süper besinlerBalıkSebzeCeviz, fındıkKeten tohumuFitosterol ve stanoller ile güçlendirilmiş besinlerYulaf kepeğiTam tahıllar, bulgur, kepekli makarna Soya proteiniElma Üzüm ve üzüm suyuNarDomates, karpuz, kayısıOMEGA-3 KAPSÜLLERİ NASIL KULLANILMALIBalık yağı kapsüllerinin ihtiva ettikleri omega -3 yağ asidi miktarları farklıdır. Genel olarak 1000 mg'lık bir balık yağı kapsülü 120 mg somon balığındaki kadar omega-3 yağ asidi içierir. Balıkta bulunan iki farklı yağ asidinden (EPA ve DHA) toplam 1 gram kadar içeren bir desteğin kalp krizine yakalanma olasılığını azalttığı belirtiliyor. Omega-3 yağ asitlerinin günde 3 gramdan (suplemanların günde 2 gramdan fazla) fazla tüketilmesini tavsiye etmiyoruz. Daha fazlası bazı kişilerde kanamaya neden olabilir. Özellikle yüksek dozda aspirin, E vitamini ve ginko biloba ekstresi kullananların bu konuda daha dikkatli olmaları, doktorları ile konuşarak doz ayarlamalarında yarar var. Omega-3 yağ asitlerinin daha yüksek dozlarda tüketimi, belirli bazı tıbbi durumlarda (trigliserit artışı gibi) gerekebilir. Bu durumlarda doktor gözetiminde olmak koşulu ile önerilen dozun üzerine çıkılabilir. Bazı balıklarda saptanan civa gibi zehirler karşısında omega-3 kapsüllerinin balıktan daha güvenli olduklarını düşündürmektedir.Mükemmel bir protein kaynağı olan balığı seçerken daha az toksik madde almak istiyorsanız çiftlik üretimi olmayan küçük ve genç balıkları tercih edin. Omega-3 kapsüllerinin 1 adedi 10 kaloridir. Yemeklerle birlikte alınmalıdır.Kolesterolü az besinBeslenme planınızı yaparken kolesterol içeriği en az olan besinleri araştırın. Bitkisel besinlerin hiçbirinde kolesterol bulunmaz. Bitkisel yağlarda, sebze ve meyvelerde kolesterol olmaz. Hayvansal ürünlerin kolesterol içerikleri aynı değildir. İç organların, yumurtanın, kabuklu deniz hayvanlarının, yağlı etler ve bunlarla hazırlanmış mandıra ürünlerinin, (sucuk, pastırma, salam ve sosisler) birer kolesterol bombaları olabileceklerini hatırlayın.Doymuş yağı azaltın Hayvansal ürünler doymuş yağların en çok bulunduğu besinlerdir. Derisi alınmış kanatlı hayvanları, tam yağlı etler ve bunlardan hazırlanmış yiyecekler, hayvansal yağlar, margarinler, tam yağlı süt, yoğurt, ayran ve dondurmalar doymuş yağ depolarıdır. Yağı azaltılmış süt, yağsız et, derisiz tavuk veya hindi kullanın. Doymuş yağların karaciğerde süratle kolesterol haline getirildiğinin, bu yağların bulunduğu besinlerin zaten bir miktarda kolesterol de içerdiği biliniyor.