Karbonmonoksit zehirlenmesine dikkat!

Dr.Can AKTAŞYanmaya neden olacak yeterli oksijen olmadığında ise üretimi daha fazla artar. Evlerimizdeki en önemli karbonmonoksit kaynakları, petrol ürünleri ile çalışan cihazlar örneğin şömineler, gaz ya da gaz yağı ile çalışan ısıtıcılar, su ısıtıcıları, gaz ile çalışan ocaklar ve sobalar bunların yanında kömür mangalları, odun sobaları ve motorlu araçlardır.Karbonmonoksit nasıl zehirler?Karbonmonoksit solunduğu zaman zehirlidir. Çünkü kanda oksijen ile yer değiştirip beyin, kalp ve diğer yaşamsal organları oksijenden mahrum bırakır.Solunduğu zaman vücutta belirti verir mi?Büyük miktarlardaki karbonmonoksit dakikalar içerisinde alınabilir. Üstelik hiçbir belirti vermeden. Bilinç kaybı ve boğulma gelişir.Zehirlenmenin ilk belirtileri nedir?Karbonmonoksit zehirlenmesinin ilk belirtileri baş ağrısı, halsizlik, baş dönmesi, uyuşukluk ya da bulantıdır. Uzun süre ve yüksek miktarlarda karbondioksite maruz kalmış bireylerde belirtiler daha da şiddetlenir ve kusma, kaslarda zayıflık ve bilinç kaybı ortaya çıkar. Belirtilerin şiddeti kişiden kişiye göre değişir. Çocuklar, yaşlılar, akciğer ve kalp rahatsızlığı olan hastalar, yüksek kesimlerde yaşayanlar, sigara içen yani yüksek karbonmonoksit düzeyine sahip olan kişiler daha fazla risk altındalar.Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtileri başka belirtilerle karışabilir mi? Evet. Migren baş ağrısı, inme, psikiyatrik hastalıklar, besin ve alkol zehirlenmesi ya da kalp rahatsızlıklarıyla karıştırılabilir. Karbonmonoksitin zehirli miktarlarına kazan dairelerinde, ambarlarda, petrol rafinerilerinde, kağıt üretiminde, çelik üretiminde rastlanılabilir. Taksi şoförleri, polis memurları, itfaiyeciler, kaynakçılar, zehirli miktarda karbonmonoksite maruz kalabilmektedirler.Nasıl korunabiliriz?- Karbonmonoksit zehirlenmesinden korunmak için sigara içenlerin bırakmaları gerekiyor. Çünkü sigara içenler karbonmonoksit zehirlenmesine daha hassaslar. - Yaşam alanlarında etkili hava dolaşımı sağlanmalı.- Ev içerisinde gaz sobaları ve ısıtıcıları kullanılmamalı, ev içerisinde kömür yakılmamalı. Zorunlu yanıyorsa gece söndürülmeli. Havalandırma için açık yer bırakılmalı.- Garaj içerisinde çalışan arabaların içinde ve yakınında durulmamalı, ağır trafikte ve özellikle de tünellerde araba camları kapalı halde tutulmalı. - Havalanması kötü olan yerlerde petrol ürünleriyle çalışan cihazların kullanımını yasaklanmalı. - İş yerlerine karbonmonoksit dedektörleri yerleştirilmeli.Zehirlenmeden şüphelenenlere ilk müdahale ne olmalı?Karbonmonoksit zehirlenmesinden şüphelenilen bir kişi hemen karbonmonoksit kaynağından uzaklaştırılarak temiz havaya çıkarılır. Hemen 112 Hızır Acil Servis aranmalıdır. Eğer hastanın solunum ve nabzı durmuş ise kalp-akciğer canlandırmasını ve temel yaşam desteği uygulanmalıdır. Çok ciddi zehirlenmelerde hiperbarik oksijen uygulaması denenebilir. Hazırlayan: Mesude Erşan/ Kelebek