Östrojen Tedavisi Tarihe Karışıyor

Amerikan Newsweek dergisi bu hafta piyasaya çıkan son sayısında ''Hormon Tedavisinin Ötesi'' kapağıyla yayınladığı yazıda östrojen çağının artık sona ermek üzere olduğunu iddia etti.

Derginin son beş yıllık araştırmalara dayanarak verdiği bilgiye göre, kemik erimesi ve ateş basması gibi sorunlara çare olan hormon tedavisi, göğüs kanseri, felç ve kalp hastalığı riskini artırdığı için uzun dönemli uygulamada büyük sakıncalar yaratıyor. Bu nedenle de östrojen çağı artık sona eriyor. Ancak menopoza giren kadınlar için yeni bir tıbbi yardım yolu da henüz bulunabilmiş değil.

Menopoz sonrasında daha sağlıklı bir yaşam için şu anda sadece egzersiz ve sağlıklı beslenme öneriliyor.

Dergideki yazıya göre ABD'de her yıl 45 milyon Premarin, 22 milyon Prempro reçetesi yazılıyor. Östrojen hormonunun yarardan çok zarar getirdiği yolundaki bulgular da, östrojenin yanı sıra projestin hormonu içeren Prempro adlı ilaçla ilgili olarak son beş yıldır yürütülen araştırmalar sonunda ortaya çıkıyor.

Sekiz yıllık olarak planlanan bu araştırma, hekimlerin beş yılda yeterli bulguya ulaşması sonunda yarıda kesiliyor ve sonuçları kamuoyuna açıklanıyor. Prempro tedavisinde ortaya çıkan dezavantajların geçen salı günü kamuoyuna duyurulmasıyla birlikte ABD çapında hormon tedavisi gören 13 milyon kadın arasında bir panik havası yaşandığı bildiriliyor. Binlerce kadın, doktorlara akın ederek, tedaviyi yarıda kesip kesmemek konusunda akıl danışıyor.

Haberin açıklanmasından sonra Prempro'yu üreten Wyeth Pharmaceuticals adlı şirketin hisse senetleri bir gecede yüzde 25 oranında değer kaybetti.

Şaşırtıcı Sonuçlar

Amerikan Yönetimi tarafından finanse edilen araştırmaya katılan uzmanlar beş yıl içinde yaklaşık 16 bin kadının sağlık durumunu yakından incelediler. Hekimlerin yanıt aradığı soru şuydu: Hormon tedavisi kadın sağlığı açısından gerçekten yararlı mı? Acaba kadınlar hormon kullanımı sayesinde mi daha sağlıklı oluyor, yoksa daha çok sağlıklı kadınlar mı hormon kullanıyor?

Ülkenin dört bir yanındaki 40 klinikte, 50-79 yaş arası toplam 16 bin 608 gönüllü üzerinde yapılan araştırmada elde edilen sonuçlar şaşırtıcıydı. Hekimler yıllardır östrojenle birlikte projestin kullanımının sadece kemik erimesi, uykusuzluk ve ateş basmalarını önlemekle kalmayıp, kalp krizi riskini de azalttığını düşünüyordu. Ancak araştırma sonunda, hormon tedavisinin kalp hastalıkları ve göğüs kanseri riskini artırdığı ortaya çıktı. Hekimler göğüs kanseri riskini zaten biliyordu, ancak bu araştırmayla birlikte bu risk de kesinleşmiş oldu. Hormon tedavisi ayrıca kanda pıhtılaşmaya ve safra kesesi hastalıklarına yol açıyordu.

Araştırmayı organize eden Kadın Sağlık İnisiyatifi adlı federal kurumun direktörü Dr. Jacques Rossouw, elde edilen bulguların Prempro'nun piyasadan çekilmesini gerektiren bir acil durum sinyali olmadığını belirterek, bu ilacın menopozdan kaynaklanan semptomların giderilmesi amacıyla kısa dönemli olmak kaydıyla kullanımında bir sakınca olmadığını belirtiyor.

Tedavinin Avantajları

* Kemik erimesi (osteoporoz) riskini azaltıyor.
* Ateş basmalarını önlüyor.
* Hekimler uzun zamandır, hormon tedavisinin kadınları kalp hastalıklarından koruduğuna inanıyordu, ancak elde edilen kanıtlar bunun tam tersini gösteriyor.
* Kadının moralini düzeltiyor.

Tedavinin Dezavantajları

* Gaz şişkinliği ve sinir bozukluğuna yol açıyor.
* Göğüs kanseri riskini artırıyor.
* Tehlikeli kan pıhtılarının oluşumuna yol açıyor.
* Bazı kadınlarda kalp krizi riskini artırıyor.
* Safra kesesi hastalıklarına neden olabiliyor.
* Felç riskini artırıyor.

Östrojen araştırmasında elde edilen bulgular

ABD'nin dört bir yanındaki 40 klinikte yapılan deneylere katılan 16 bin 608 gönüllünün bir bölünmüne gerçek hormon, bir bölümüne de placebo (sahte ilaç) verildi. Araştırmanın başladığı 1997 yılında, kadınların bir kısmına sahte ilaç verilmesi etik tartışmalarına yol açmıştı.

Araştırmayı denetleyen bağımsız kurul yeterli bulguların elde edilmesi üzerine deneyleri beşinci yılında durdurdu. Özellikle hormon alanlarda göğüs kanserinin diğer gruba göre yüksek oluşu, deneylerin durdurulmasında önemli etken oldu. Elde edilen sonuçlar şöyle:

Hormon kullanan kadınlarda kemik kırılmaları, placebo kullananlara göre üçte bir daha azdı. Kolon kanserine de daha az rastlanıyordu.

Hormon alan kadınlarda kalp krizi oranı, diğer gruba göre yüzde 29 daha fazlaydı.

Hormon alanlarda felç oranı yüzde 41, göğüs kanseri oranı ise yüzde 26 daha yüksek çıktı.