Kilonun azı da çoğu da zarar

Sağlıklı kiloyu korumanız sizi şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği, kan yağları artışı, koroner kalp hastalığı, metabolik sendrom ve osteoartritis gibi sorunlardan uzaklaştırır.Eğer kilo verme çabanızı sağlıklı kiloya ulaşmanın ötesine taşıyıp aşırı zayıflarsanız, zayıf ama hasta biri olacağınızdan da şüpheniz olmasın. Özellikle ergen bir genç veya ileri yaşlarda birisiyseniz kilo denetiminde makul bir çizgide kalmayı sakın unutmayın! Kilo fazlalığı ve şişmanlık sorununun bir çığ gibi büyüdüdüğü ve salgın bir hastalık haline geldiği doğrudur ama 'kilo takıntısının' hızla artan bir sorun haline geldiği de gerçektir. Sağlıklı bir vücuda sahip bazı genç ergenlerin bedenlerini farklı yorumladıkları, dış görünümlerini değiştirmek için bazen hastalanmayı bile göze aldıkları biliniyor. Moda ve güzellik sektörünün, 'mümkün olduğu kadar ince bir beden' istemesi, medyanın, 'güzel görünmek veya başarılı olmak için ince ve yağsız olmak gerektiğini sık sık anımsatması' kilo takıntısı yaygınlaşmasının başlıca nedenleri. Televizyon, dergi ve gazeteler gençlerin beden algılamalarını ve yeme alışkanlıklarını etkiliyor. Ergenlik çağının fırtınalı denizinde ilerlemeye çalışan acemi kaptanlardan farksız olan ergen gençlerin, o sert fırtınaları yenip sakin bir limana demirlemeleri her zaman kolay değil. Bedensel ve ruhsal yönden bir yeniden yapılanma süreci olan ergenlik çağının med ve cezirleri arasında sıkışıp kalan bazı gençleri bekleyen önemli sağlık tehditlerinden birinin şişmanlık, diğerinin ise kilo takıntısı olması bundandır. Çocuklarınızı bu üzücü ve tehlikeli sorundan korumak istiyorsanız bu yazıyı dikkatle okumalı ve onların beslenme alışkanlıklarına bedensel, ruhsal ve cinsel olgunlaşmalarına daha fazla zaman ayırmalısınız.Nelere takılıyorlar?Ergenlik çağı gençlerinde bedensel memnuniyetsizliklerin en önemlileri kilo fazlalığı-şişmanlık, boy kısalığı, cinsel gelişme yetersizliği, tüylenme ve göğüslerde küçüklük (kız çocukları) ve yüz profili bozukluğudur. Hastalık düzeyinde bir zayıflık ancak ciddi sağlık sorunlarına yol açtığında önemsenmektedir. Dış görünüş memnuniyetsizliği önce 'kendi ile barışık olmamak' ekseninde dolaşan iç çatışmalara zemin hazırlamaktadır. Bu çatışmalar yeni yapılanan ürkek ve acemi ergen ruhunun örgütlenmesine de ve bedensel-hormonal-metabolik yönden gelişmesine de ciddi zararlar vermektedir. Ergenlik döneminin 'yeni bir kimlik oluşturma, kabul edilme ve önemsenme için en yoğun çabaların harcandığı zaman süreci olduğunu' bilirseniz işiniz kolaylaşır.Ailenizi birarada tutunErgenlik çağının çoğu sorunlarını önlemede olduğu gibi kilo takıntısı sorununu önlemenin de etkili ve kolay yolu aile içi ilişkilere önem vermektir. Evi birlikte yaşama mutluluğunun yeri haline getirmek, sevgiyi ve sorunları paylaşımı iyi örgütlemektir. Sofraya çocuklarınızla birlikte oturmalı, yemek masalarını ailenin özlem giderdiği, sorunlarını, beklentilerini veya başarılarını paylaştığı yerler yapmak zorundasınız. Çocuklarınızın sadece bedensel doyumları ile değil, duygusal-ruhsal doyumlarıyla da meşgul olmalısınız. Beslenme alışkanlıklarını iyi izlemeli, fast food besinler ve şeker yüklü içeceklere eğilimlerini önlemelisiniz. Çocuklarınıza düzenli egzersiz alışkanlığı kazandırmayı, tatilleri onlarla birlikte yaşamayı, kısacası yaşam pastanızın önemlice bir dilimini onlara ayırmayı unutmamalısınız. Çocuklarınızı kilo takıntısı sorunundan uzak tutmaya bakın.Bu belirtilere dikkat edinÖzellikle kız öğrencilerde, genelde tüm ergen gençlerde aşağıda belirtilen bazı işaretlere dikkat etmekte fayda var. Bu işaretler kilo takıntısını hatırlatmalıdır.- Kilo vermek amacıyla sık sık öğün atlamak veya oruç tutmak- Zayıflatıcı amaçla ilaç veya besin desteği kullanmak- Zayıflama hapları adı altında satılan ürünlere ilgi duymak veya bunları sık sık kullanmak - Bağırsak boşaltıcı (laksatif) veya idrar söktürücü (diüretik) ilaçlar kullanmak - Yediklerin, yemekten hemen sonra istekli olarak kusmak- Sık sık kilo verip almakÇocuklarınızı zayıflama haplarından da, idrar söktürücü veya bağırsak boşaltıcı ilaçlardan da uzak tutmalısınız. Kilo vermeye karar veren ergen çocuklarınızı mutlaka önce tıbbi bir değerlendirme yaptırmalısınız.Okulları meyve satışına zorlayınÇocuklarınızı yememe takıntısından korumak istiyorsanız şu önlemlerden yararlanabilirsiniz:- Evde yemek yemelerine teşvik edin. Sizinle birlikte sofraya oturmaları, her öğünde beslenmelerini sağlayın.- Onları fast-food restoranlarından uzak tutun. Okul yönetimleri ile konuşun, okul içinde bu tür gıda satışları önlemelerini isteyin. Okul yönetimlerini kantinlerde, paramatiklerle atıştırma ve şekerli içecekler yerine meyve satışına zorlayın.- Çocuklarınızı beden eğitimi ve jimnastik derslerine devamını sağlayın.- Yeteri kadar hayvansal protein (et, süt, yoğurt, balık, tavuk) tüketmelerine dikkat edin.Onlara düzenli egzersiz alışkanlığı kazandırın. Onlarla birlikte egzersiz yapın. Kontrolsüz zayıflamanın zararlarıHızlı ve kontrolsüz kilo verme kadınlar ve genç kızlarda adet bozukluğuna hatta adetlerin tamamen ortadan kalkmasına neden olabilir. Kısa zamanda çok fazla kilo kaybedilmesi, saç dökülmesi, cilt bozuklukları, tüylenme sorunlarını ortaya çıkarabilir. Kanda mineral ve elektrolit dengesinin bozulması, kalp ritminde bozulmaya, kan basıncında azalmaya neden olabilir.Hızlı kilo kaybı bazen kan ürik asit seviyelerini artırmakta, ürik asit birikiminden kaynaklanan böbrek taşlarına neden olmaktadır. Hızlı kilo verenlerde safra kesesinde taş oluşma riski çoğalmaktadır. Tıbbi kontrol olmaksızın hızla kilo verenlerde depresyondan, panik bozukluğa kadar değişebilen ruhsal sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Özellikle genç kızlarda kontrolsüz ve hızlı kilo kaybının en tehlikeli sonucu hormonal, metabolik ve ruhsal dengenin alt üst eden aneroksia'dır.Prof. Dr. Osman Müftüoğlu - Hürriyet