Yumurtalık Kistleri

Normalde her ay bir yumurta atılır. Bu olay genellikle adetin tam ortasında olur ve atılan yumurta erkekten gelen sperm ile döl yatağı da denilen fallop tüplerinde birleşirse gebelik oluşur. Ayrıca yumurtalıklardan salınan hormonlar östrojen ve projesteron denilen hormonlar başta olmak üzere vücudun hemen her yerinde etkili olurlar. Özellikle ostrojen kadınlık hormonu olarak adlandırılır ve kadında ciltten kemiklere kadar olan her fonksiyonda etki yapar.

Menopoz denilen dönemde yumurtalıkların bu hormonu yapmasının durmasından dolayı önemli eksiklik belirtilerini kadınlar yaşamaya başlar. Kadın hayatında bu kadar önemli olan yumurtalıkların çeşitli aksaklıkları bulunur. Bunlardan en sık rastlananları yumurtalık kistleridir. Kist kavramı sıklıkla kadınların kafalarını kötü huylu tümörlerle yani kanserle birleştiğinden bu konuda bilgilenmeleri elzem görülmektedir. Genç yaşta görülen kistlerin çoğu basit iyi huylu oluşumlardır ve yumurtlama kistleri olarak adlandırılırlar. İçerisinde yumurta bulunan folekül denilen yapıların yumurtlamanın olamamasına bağlı olarak genişlemesiyle gelişen bu kistler çoklukla hiçbir tedavi verilmeden veya birkaç aylık özel hormon tedavisi ile ortadan kalkarlar ve ameliyat edilmelerine gerek kalmaz. Maalesef bu kistler lüzumsuz olarak ameliyat edilebilmektedir.

Yumurtalık kistlerinin bir grubu iyi huylu kistler grubudur. Bu kistlerin kansere dönüşme oranları çok düşüktür. Kistin saptanmasından sonra yapılan tanısal girişimlerden elde edilen veriler ile hastanın yaşı, kistin devamlılık ve büyüme eğilimi ile büyüklüğü ameliyat kararında etkili olur. Ve en güvenilir teşhis yolu, kistin patolojik incelemesidir. Diğer metodlarla elde edilen veriler tam kesin tanı koydurmayabilirler. ileri yaşlarda özellikle 50 yaş civarında görülen kistik yapıların kötü huylu olma olasılığı yüksektir. Kistlerin sebat etmesi. büyüme eğilimi göstermesi, 5 - 6 cm üzerinde olması, özel ultrasonografik görüntüler içermesi, tümör belirteçlerinin yükselmesi ameliyat kararında etkili olur. Bu tip olumsuz olguların olduğu kadınlarda ameliyat kararı erken verilir.

Daha evvel de belirtildiği gibi kesin teşhis ameliyat materyalinin incelenmesi ile konulur. Bu incelemede kist iyi huylu olabileceği gibi kansere gidiş veya kanser saptanması da olasıdır. Ameliyat esnasında kistin gözlemlenmesi kistin menşei hakkında önemli bilgiler verir. Şüpheli durumlarda ameliyat anında yapılan mikroskopik inceleme operasyonun şekline karar verdirir, iyi huylu tümörlerde sadece kistin çıkarılması yeterli olacağı halde, kanser olgulannda özel ameliyat ve tedavi planlaması gerekebilir. Bundan dolayı hastanın ameliyat öncesinde çok iyi değerlendirilmesi ve ameliyatın olası patolojilere göre tam olarak tamamlanabilmesi için gereken hazırlıkların yapılmış olması lazımdır. Bu nedenle şüpheli durumlarda zamanında operasyonu tamamlayacak jinekolojik onkolojide deneyimli bir cerraha hastanın konsülle edilmiş olması önemlidir.

Basit kistler laparoskopik cerrahi operasyonları ile alınmalıdır. Çünkü bu tip operasyonların hastaya önemli faydaları bulunmaktadır. Hasta kistin alınmasını takiben hemen evine gidip, kısa sürede normal yaşama başlayabilir. Bugün bazı kanser operasyonları da bu tip cerrahi ile yapılabilmektedir. Cerrahın endoskopide tecrübeli olmaması halinde küçük estetik ağırlıklı bir operasyon ile tespit edilen kistler ameliyat edilir. Önemli olarak kist operasyonlanna mikrocerrahi uygulanmalıdır, yoksa sonradan gelişecek operasyonlara bağlı yapışıklıklar hastaya önemli sıkıntı yaratabilir.