Menopozun Gizli Yüzü

Ekonomik ve toplumsal yaşamdaki hızlı gelişme, bireyin yaşam süresinin uzaması sonucunu da doğurdu. Bu olumlu gelişme, beraberinde insan yaşamını doğrudan etkileyen birtakım sorunlar da getirdi. Bu sorunların en önemlilerinden biri, yaşam süresinin uzamasıyla birlikte osteoporozun daha sık görülmesi olarak ortaya çıktı.
Risk faktörleri Osteoporoz menopozun doğal sonucu. Yaşam süresinin uzamasıyla birlikte kadın, yaşamının üçte birlik dönemini menopoz sonrasında geçiriyor. Osteoporozun menopoz dışında da risk faktörleri var: Genetik eğilim, alkol alımı, sigara kullanımı, beslenme bozuklukları, uzun süreli steroid kullanımı, hareketsizlik, 65 yaşın üzerinde olmak ve menopozdan kaynaklı olarak kadınlardaki riskin erkeklerdekinden dört kat fazla olması.

Erkekleri de etkiliyor
Antalya'da düzenlenen ve yaklaşık 1500 bilim adamının katıldığı "12. Avrupa Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kongresi"nde ele alınan konulardan biri de osteoropoz tedavisiydi. A. Ü Tıp Fakültesi'nden Prof. Dr. Tansu Arasıl, doğal olmayan kırıkların (osteoporoz) yalnız kadınlar için değil erkekler için de giderek tehlike oluşturduğunu söyledi. "Çocukluk yaşlarından itibaren gelişim ve beslenme sorunlarına bağlı olarak ortaya çıkan kırıklar kişilerin yaşam kalitelerini bozduğu için dünya tıbbı bu hastalığın tedavisi ve rehabilitasyonuna önem veriyor" dedi.

Etkin ilaç tedavisi mümkün
Danimarka'dan Doç. Dr. Erik F. Eriksen ise osteoporoz tedavisinde, dünyada 80'li yıllardan bu yana kullanılan bir ilaç hakkında bilgi verdi. Novartis firmasının sentetik Salmon Kalsitonin etken maddesiyle ürettiği ilaç, Türkiye'de de 1989'dan bu yana osteoporoz tedavisi için kullanılıyor.

Dr. Eriksen'in verdiği bilgilere göre osteoropozun olumsuz etkileri ilaç tedavisiyle önemli oranda azaltılabilmekte. Kemikleri zayıflayan hastalarda yeni kırık oluşumu gerektiğinde sprey formunda da kullanılabilen ve ağrı kesici özellik içeren yeni kuşak ilaçların yardımıyla yüzde 36 oranında düşürebilmekte.

Osteoporoz nedir?
Kemiklerin ileri yaşlarda da sağlıklı kalabilmesi, mineraller ve hormonlar arasındaki dengeye bağlı. Bu denge menopozda bozuluyor ve kemikler, yerine koyulabilecekten çok daha hızla kalsiyum kaybetmeye başlıyor. Osteoropozun ortaya çıktığı bu süreç pek az belirtiye ve şikayete yol açarak yıllarca devam edebilmekte. Zamanında önlem alınmazsa birkaç santimetreyi bulan boy kısalmalarına, kamburlara, özellikle kalça, omurga ve elbileğinde olmak üzere kırıklara neden olabiliyor. Osteoporoz, ABD'de her yıl bir buçuk milyon kemik kırığına neden oluyor.

Belirtiler ve şikayetler
Eskiden kolayca ulaştığınız raflara artık ulaşamadığınızı, ayna karşısında eteğinizin bir tarafının garip şekilde sarktığını, hiç kilo almamış olmanıza rağmen belinizin ortadan kaybolduğunu ya da derin bir soluk almakta zorlandığınızı farkediyorsanız bunlar osteoropozun belirtileri olabilir. Bazı durumlarda hastalık, düşme, hafif bir çarpma ya da yalnızca yataktan kalkma ya da eğilme sırasında bir kemiğin kırılması sonucu ortaya çıkar. Bu derece ağır olmayan diğer bazı belirtiler şunlardır:

Sırt ağrısı: Sırt ağrısı asla normal değildir. Yaşlanmaya bağlı bir olay olarak kabul edilmemelidir. Omurlarımız, osteoporozlara bağlı kırıkların en sık görüldüğü kemiklerdendir. Omurganın küçük bölümlerinin bu kırıklar nedeniyle çökmesi, büzülmesi, kas spazmlarına ya da belirli bir yerde sırt ağrısına neden olur. Düzenli sırt ağrıları mutlaka doktora bildirilmeli.

Boy kısalması: Boyunuzun beş santim veya daha fazla kısalması omurganızda osteoporoza bağlı sıkışma kırığı meydana geldiğini gösteriyor olabilir. Bu gibi kırıkları fark etmemeniz, ağrısının çok şiddetli olmaması veya çok uzun süre devam etmemesi nedeniyle mümkündür.
Kamburun çıkması: Omurga kırıkları yalnızca boyunuzu kısaltmakla kalmaz, sırtınızın yukarı kısmının kamburlaşmasına neden olur. Omurların daha ince olan ön tarafları çöker, başı öne doğru iter, göğüs alanı ve akciğer kapasitesini küçültür.

Dişlerin dökülmesi: Dişleri taşıyan kemik dokusunun kaybı osteoporozlu kadınlarda sık görülür ve diş röntgeni çekilerek erkenden farkedilir. Düzenli kontroller, dişetlerinize ve dişlerinize gereken bakımı göstermeniz sorunu erkenden ortaya çıkabilir.

Genetik faktörler
25 yaş civarında tamamlanan gelişimde sorunlar varsa.
Çocuğun yeterli beslenememesi.
Kalsiyum içeren süt ürünlerinin yeterli kullanılmaması.
Belli sportif aktivitelerin yerine getirilmemesi.
Yaşam tarzını değiştirmek,
Kemiklerin yapısına yönelik egzersizler,
Sağlıklı beslenme.
1. Kalsitonin. 3. Hormona benzer ilaçlar
2. Hormon 4. Bi-fosfonatlar