Üniversitelere yapay zeka etiği rehberi
Güncelleme Tarihi:
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Erol Özvar, ‘Üretken Yapay Zeka’nın yükseköğretim süreçlerine entegre edilmesinde etik değerlerin belirlenmesinin ve etik kuralların oluşturulmasının bilimsel dürüstlük açısından önemli olduğunu belirtti. YÖK dijitalleşme, yapay zekâ ve büyük veri konusunda yürüttüğü teknik çalışmalar kapsamında “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Faaliyetlerinde Üretken Yapay Zekâ Kullanımına Dair Etik Rehber” hazırladı.
Hızla gelişen Üretken Yapay Zeka (ÜYZ) alanındaki fırsatları anlamaya, değerlendirmeye, risklere karşı önlem almaya katkı sağlamak üzere yükseköğretim kurumlarını bilgilendirme amacıyla hazırlanan rehber üniversitelere gönderildi.
YAPAY ZEKA KULLANIMINDA DENGE
Bilim insanlarının; akademik çalışmalar ve bilimsel üretimde etik standartların korunması ve geliştirilmesinde topluma karşı sorumluluk taşıdığını belirten YÖK Başkanı Erol Özvar şöyle konuştu: “ÜYZ’nin bilimsel araştırma ve yayınlarda kullanımı ile ilgili kararlarda bilim, teknoloji ve etik belli bir dengeye oturtulmak zorunda. Yükseköğretimde ÜYZ kullanımı, bünyesinde pek çok fırsatın yanı sıra çeşitli riskleri de barındırıyor. Bu rehber hızla gelişen bu alanda yükseköğretim kurumlarını bilgilendirmek amacıyla hazırlandı.
REHBER İÇİN ÇALIŞTAYLAR DÜZENLENDİ
Rehberin hazırlık sürecinde ÜYZ’nin yükseköğretime sunduğu fırsatları ve ortaya çıkardığı tehditleri anlamaya yönelik çalıştaylar düzenledik. İlk olarak Orta Doğu Teknik Üniversitesinde ‘Yükseköğretimde Üretken Yapay Zekâ: Fırsatlar ve Tehditler’ başlıklı çalıştayı yaptık. Sonrasında, İstanbul Teknik Üniversitesinde iş dünyasından teknoloji profesyonellerinin katılımıyla ‘Yükseköğretimde Üretken Yapay Zekâ: YÖK-Sektör Buluşması’ toplantısı gerçekleştirildi. Alan uzmanı hocalarımızdan oluşturulan bir komisyon tarafından hazırlanan rehber taslağı çeşitli üniversitelerimizden hocalarımızın da görüşleri alındıktan sonra Genel Kurul üyelerimizin de katkılarıyla rehbere son hali verildi.
SADECE BİLİMSEL ARAŞTIRMA AMACI YOK
Yaşadığımız bu dinamik süreçte, önümüzdeki dönemde gelişmelere bağlı olarak üniversitelerimiz bu rehberi kullanarak yapay zekanın yalnızca bilimsel araştırma faaliyetlerinde değil aynı zamanda derslerde kullanımına yönelik düzenlemeler yapabilirler.”
REHBERDE NELER VAR?
Dört ana başlıktan oluşan rehberde “ÜYZ’nin Bilimsel Araştırma ve Yayınlarda Kullanımının Etik Boyutu” başlığı altında; “ÜYZ’nin Amaç ve Kapsamı”, “Dayandığı ve Tehdit Ettiği Etik Değerler” ile “Bilimsel Doğruluk ve Dürüstlük Açısından Taşıdığı Riskler” konuları ele alınıyor.
İkinci başlıkta, “ÜYZ Kullanımında Temel Etik Değer ve İlkeler” adı altında; “Şeffaflık”, “Dürüstlük”, “Özen”, “Adalet ve saygı”, “Gizlilik ve Mahremiyetin Korunması”, “Hesap Verebilirlik ve Sorumluluk Üstlenme” ve “Etik İklime Katkıda Bulunma” gibi ilke ve değerler inceleniyor. Üçüncü başlıkta, “ÜYZ Kullanımında Karşılaşılabilecek Önemli Bazı Riskler ve Başlıca Etik Sorunlar” sıralanırken son başlıkta “ÜYZ Sistemlerinin Kullanımında Bazı Önemli Tavsiyeler” ve “Sık Sorulan Sorular” kısımlarıyla rehber tamamlanıyor.
Rehber’e ulaşmak için tıklayınız.