Hava kirliliği çocuklarımızın sağlığını tehdit ediyor

Türkiye Avrupa’da hava kirliliğine bağlı ölümlerin en yüksek olduğu ülkelerden biridir. 2010 yılında dış ortam havasında bulunan tanecik ve ozon kirliliğine bağlı 28924 kişi hayatını kaybetmiştir.

Türkiye’deki hava kirliliği Avrupa Birliği ve Dünya Sağlık Örgütünün verdiği sınır değerleri aşmaktadır.

Havada asılı bulunan kirletici tanecikler (partikül) boyutlarına göre ölçülmektedir. PM 10 kısaltması on mikron boyutunda olan taneciklerin, PM 2,5 ise iki buçuk mikron boyutundaki taneciklerin havadaki yoğunluğunu göstermek için kullanılır. Dünya Sağlık Örgütüne göre yıllık ortalama olarak PM 10 yoğunluğu metre küpte 20 mikro gramın, PM 2,5 yoğunluğu 10 mikro gram üzerine çıkmamalıdır. Türkiye’de bu değer 2011 yılında sırasıyla 58 ve 38 bulunmuştur. İki buçuk mikron çapındaki tanecikler akciğerin en uç noktalarına kaçabileceği için sağlık açısından daha önemlidir. Çocuklar küçük kirletici taneciklere erişkinlerden daha fazla maruz kalırlar.

KÜÇÜK KİRLETİCİ TANECİKLER ÇOCUK SAĞLIĞI İÇİN CİDDİ BİR TEHDİTTİR.

Bebeği anne karnında besleyen eş (plasenta) tehlikeli maddelere karşı bir koruyucu görevi de görür. Ancak havadaki kirleticileri tam temizleyemez. Hava kirliliğine maruz kalan hamilelerde gebelik zehirlenmesi, erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek doğurmak daha sık görülür.

ANNE KARNINDA ETKİLEMEYE BAŞLIYOR

Bebek hava kirliliğinden anne rahmine düştüğü andan itibaren etkilenir. Annenin hamileliği sırasında bebeğin çevresel etkenlere duyarlı olduğu ve olumsuz koşulların bebeğin sağlıklı organ gelişimini bozduğu gösterilmiştir.

Havada bulunan kirletici tanecikler anne karnındaki bebeklerde büyüme geriliğine neden olmaktadır. Kirli havada bulunan cıva anne karnındaki bebeğin beyin gelişmesini olumsuz etkiler. Daha sonraki yıllarda düşünme, hafıza, konuşma, ince motor hareketlerde bozukluklara yol açar.

HAVA KİRLİLİĞİNE MARUZ KALAN BEBEKLERDE SOLUNUN SİSTEMİ SORUNLARI OLUŞABİLİR

Doğumdan sonraki ilk aylarda solunum ve bağışıklık sistemleri henüz tam gelişmemiş bebekler çevresel etkilere çok açıktırlar. Hava kirliliğine maruz kalan bebeklerde solunum sistemi sorunlara bağlı ölümler de daha sıktır. Kirleticiler çocuklarda solunum işlevini bozmakta, akciğer büyümesini yavaşlatmaktadır. Bu zararlar PM 2,5 gibi küçük taneciklerin artması halinde fazla olmaktadır. Ani beşik ölümlerinin de hava kirliliği ile ilişkili olduğu bulunmuştur.

Kirli havada bulunan kurşun çocuklarda saldırgan davranışlar, depresyon, uyku bozukluklarına neden olmaktadır. Kurşun çocuklarda reaksiyon süresini azaltmakta, soyut düşünme yeteneğini duraklatmaktadır.

HAVA KİRLİLİĞİ ÇOCUKLARDA OTİZM RİSKİNİ ARTIRIR

Bilimsel araştırmalar hamilelerin soluduğu havada 2,5 mikron çapındaki taneciklerin (PM 2,5 ) metre küpte 10 mikrogram artışının bebekte otizm olasılığını % 34 arttırdığını göstermektedir. Hamilelikte 10 ppb azot oksit artışına maruz kalmak bebekte otizm riskini % 5 arttırmaktadır. 

Havasız birkaç dakikadan fazla yaşayamayız , havamızı koruyalım. Çocuklarımızın sağlıklı büyüme ve gelişmesi için hep birlikte hava kirliliği kaynaklarını durdurmamız , yenilerinin oluşmasını önlememiz gerekmektedir. 

Kaynaklar

1) Fluegge K. Does environmental exposure to the greenhouse gas, N2O, contribute to etiological factors in neurodevelopmental disorders? A mini-review of the evidence. Environ Toxicol Pharmacol. 2016 Oct;47:6-18. doi: 10.1016/j.etap.2016.08.013.

2) Korten I, Ramsey K, Latzin P Air pollution during pregnancy and lung development in the child. Paediatr Respir Rev. 2016 Aug 19. pii: S1526-0542(16)30082-3. doi: 10.1016/j.prrv.2016.08.008.

3) Flores-Pajot MC, Ofner M, Do MT, Lavigne E, Villeneuve PJ. Childhood autism spectrum disorders and exposure to nitrogen dioxide, and particulate matter air pollution: A review and meta-analysis. Environ Res. 2016 Nov;151:763-776. doi: 10.1016/j.envres.2016.07.030

4) Türkiye’de hava kirliliği ve sağlık. Gerçekler , veriler ve öneriler Bilgi Broşürü. TTB, TTD, İMUB, TÜSAD, HASUDER